کاهش ۳۰ درصدی هزینه‌های ترابری با انجام حمل و نقل ترکیبی در مراکز لجستیک

مدیرکل طرح جامع و مدل های حمل و نقل وزارت راه عنوان کرد: کاهش ۳۰ درصدی هزینه‌های ترابری با انجام حمل و نقل ترکیبی در مراکز لجستیک

مدیرکل طرح جامع و مدلهای حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی با اشاره به جزئیات سند آمایش مراکز لجستیک کشور که بر اساس آن ۵۸ پهنه در کشور جهت ایجاد انواع مراکز لجستیک پیشبینی شده است گفت: با پیاده‌سازی مفاد سند آمایش مراکز لجستیک شاهد کاهش ۳۰ درصدی هزینه‌های مستقیم و جانبی بخش حمل‌ونقل در کشور خواهیم بود.

مهدی صفری مقدم در گفت وگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به تشریح اقدامات انجام‌شده در خصوص شناسایی پهنه‌های بهینه جهت احداث مراکز لجستیک در کشور پرداخت و اظهار داشت: ایجاد مراکز لجستیک پیش از آنکه طی یکسال اخیر به صورت جدی در معاونت حمل‌ونقل مورد پیگیری قرار گیرد، در احکام برنامه های توسعه با عناوینی همچون ایجاد پارک‌های پشتیبانی و پایانه‌های بارگنج و با هدف ایجاد زیرساختهای مورد نیاز لجستیک درکشور مطرح گردیده بود.

وی افزود: اما نکته مهم در ایجاد مراکز لجستیک، مکان یابی بهینه آنها در قالب یک شبکه یکپارچه و به هم پیوسته به نحوی است که بتواند ضمن پشتیبانی از نیازمندیهای محلی، جریان کالا در شبکه تبادلات ملی و فراملی را بهبود بخشیده و با ایجاد امکان‌ حمل و نقل ترکیبی و چندوجهی در سراسر ایران زمینه انتقال بخش قابل توجهی از جریان کالا به سمت حمل و نقل پاک، ایمن و ارزان ریلی را فراهم نماید.

مدیرکل دفتر طرح‌ جامع و مدل‌های حمل‌ونقل ضمن اشاره به تکالیف تعیین شده جهت افزایش سهم حمل و نقل ریلی بار در سیاستهای کلان نظام، اهداف برنامه های توسعه و سیاستهای دولت تدبیر و امید افزود: با توجه به ماهیت حمل‌ونقل ریلی و از آنجاکه جز در مورد مجتمع های بزرگ صنعتی و مراکز انبوه بار، خدمات این شیوه حمل درب تا درب نمی باشد، لازمه افزایش سهم حمل‌ونقل ریلی، فراهم نمودن پایانه هایی برای ساماندهی حمل‌ونقل ترکیبی در شبکه لجستیک کشور است که یکی از اهداف سند آمایش مراکز لجستیک ایجاد این پایانه های ترکیبی در مناسبترین نقاط با هدف حداقل نمودن هزینه های لجستیک بار در شبکه بوده است.

صفری مقدم منافع حاصل از شکل‌گیری مراکز لجستیک را محدود به کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل ندانسته و در این ارتباط افزود: علاوه بر کاهش هزینههای مستقیم حمل و نقل، بهبود ایمنی جادهای و کاهش آلودگیهای زیست محیطی ناشی از عملیات حمل و نقل از دیگر فواید اجرای این سند خواهد بود بطوریکه مطابق مدل سازی ریاضی صورت گرفته انتظار میرود با پیاده سازی مفاد آمایش مراکز لجستیک کاهش ۱۵ درصدی هزینههای زیست‌محیطی و کاهش ۱۲ درصدی هزینه های ناشی از سوانح رانندگی را شاهد باشیم.

مسئول دبیرخانه ستاد مراکز لجستیک کشور در تشریح چگونگی مکان یابی مراکز لجستیک اظهار داشت: به منظور شناسایی مناسبترین نقاط در شبکه لجستیک که بتواند با ساماندهی حمل و نقل ترکیبی مجموع هزینه های حمل بار در کشور را کمینه نماید، از مدلسازی جزء به جزء کلیه تبادلات بار کشور شامل بیش از ۴۰۰ میلیون تن تبادلات داخلی، واردات، صادرات و کالاهای ترانزیتی از قلمرو کشور در یک بازه زمانی ۵ ساله بهره گرفته شده است.

وی با بیان اینکه مدلسازی ریاضی مکانیابی مراکز لجستیک موضوعی بسیار پیچیده بوده است که در مدت زمان چند ماه به نتیجه رسیده است افزود: برای حل مدل ریاضی مکانیابی مراکز لجستیک از مجربترین اساتید و متخصصین دانشگاهی و پیشرفته ترین ابر رایانه های دانشگاههای کشور استفاده شده است که در نتیجه آن ۳۰ پهنه در سراسر کشور بمنظور احداث مراکز لجستیک در قالب شهر لجستیک، دهکده لجستیک و پارک‌ لجستیک عمومی شناسایی شده است.

صفری مقدم ادامه داد: همچنین با هدف مزیت بخشی به ترانزیت و افزایش سهم حمل‌ونقل ریلی محمولات ترانزیتی از قلمرو کشور ۱۰ مرکز با کارکرد لجستیک مرزی شناسایی و انتخاب شده است که مسئولیت ایجاد تعدادی از آنها با مناطق آزاد و بقیه به تناسب سازمان راهداری و شرکت راه آهن واگذار شده است. وی افزود: در ۱۸ پهنه نیز با هدف بهبود لجستیک کالاهای کشاورزی و کاهش تلفات این بخش، پارک لجستیک تخصصی کشاورزی در نظر گرفته شده است.

به گفته‌ صفری مقدم شهرهای لجستیک تعیین‌شده در سند آمایش مراکز لجستیک عبارت‌اند از: منطقه تهران و پهنه‌های بندری چابهار، بندرعباس و بندر امام خمینی. همچنین دهکده‌های لجستیک شامل پهنه‌های اصفهان، یزد، مشهد، تبریز، بندر امیرآباد، سیرجان، شیراز، قم، زاهدان، قزوین، کرمانشاه، اندیمشک، بوشهر و جاسک هستند.

مدیرکل طرح جامع و مدل‌های حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: پهنه‌های شمتیغ، آستارا، سرخس، پرویز خان، اینچه‌برون، بازرگان، میرجاوه شلمچه، میلک و جلفا نیز به‌عنوان مراکز لجستیک مرزی تعیین‌شده اند.

صفری مقدم افزود: پارک‌های لجستیک عمومی در پهنه‌های اهواز، همدان، رشت، کرمان، سمنان، اراک، مبارکه، تربت حیدریه، مراغه، مرودشت و اردکان و پارکهای لجستیک با کاربری تخصصی کشاورزی در پهنه‌های اقلید، جهرم، جیرفت، چناران، تربت‌حیدریه، میناب، تاکستان، ارومیه، ساری، اردبیل، پیشوا، همدان، اصفهان، چابهار، دزفول، مراغه، زنجان و گرگان مکان‌یابی شده است.

وی با اشاره به ابلاغ سند آمایش مراکز لجستیک به دستگاه‌های مربوطه و با بیان اینکه برای احداث هر یک از مراکز لجستیک سازمان مسئول مشخصی تعیین شده است، اظهار داشت: اولین اقدام این دستگاه‌ها انجام مطالعات جانمایی نقطه مناسب برای ایجاد مراکز لجستیک با توجه به شاخص‌های زیست‌محیطی، مشخصات دقیق اراضی، ترافیک عبوری، نحوه آمایش صنایع و دسترسیهای محلی است که شرح وظایف این مطالعات توسط دبیرخانه ستاد مراکز لجستیک کشور ابلاغ خواهد شد.

مدیرکل دفتر طرح جامع و مدل‌های حمل‌ونقل با بیان اینکه «بعد از جانمایی نقطه دقیق احداث مرکز لجستیک در هر پهنه، لازم است نسبت به تملک اراضی و تهیه طرح جامع اقدام شود» افزود: پس از انجام این مراحل سازمانهای مسئول به انجام فراخوان جهت مشارکت سرمایهگذاران خصوصی در احداث و توسعه مراکز لجستیک مبادرت خواهند ورزید که البته جزئیات و فرایند انجام این مراحل در مورد انواع مراکز لجستیک بسته به اینکه مالکیت و مدیریت مراکز دولتی بوده یا به بخش خصوصی واگذار شود متفاوت است.

مدیرکل طرح جامع و مدلهای حمل و نقل با اشاره به تأثیر مراکز لجستیک در بهره‌وری حمل‌ونقل گفت: عملکرد مطلوب مراکز لجستیک در افزایش سهم حمل‌ونقل ترکیبی و کاهش هزینه‌های لجستیک، مستلزم تنظیم میزان یارانه‌های پرداختی به بخش ریلی و جادهای و حق دسترسی دریافتی از آنها است.

صفری مقدم در ادامه به سه اقدام کلیدی دفتر طرح جامع و مدل‌های حمل‌ونقل طی یکسال اخیر اشاره کرد و تدوین برنامه‌ استراتژیک بخش حمل‌و‌نقل و ابلاغ آن در قالب یک سند فرابخشی از طریق شورایعالی هماهنگی ترابری به همه دستگاههای ذیربط را اولین اقدام از مجموعه اقدامات یکسال اخیر این دفتر برشمرد.

وی دومین اقدام کلیدی این دفتر را انجام مطالعات طرح جامع حمل و نقل کشور برشمرد و در این ارتباط گفت: هماکنون مطالعات بههنگامسازی مدلها و تدوین طرح جامع حمل‌ونقل با مشارکت ۷ دانشگاه برتر کشور شروع شده است و پیشرفت ۳۰ تا ۸۰ درصدی در بخشهای مختلف حاصل شده است که امیدواریم با تامین منابع مالی مورد نیاز این مطالعات تا انتهای نیمه اول سال آینده به اتمام رسیده و بتوانیم طرح را برای تصویب به هیئت دولت ارسال کنیم.

مدیرکل طرح جامع و مدلهای حمل و نقل به نتیجه رسیدن مطالعات آمایش مراکز لجستیک را سومین اقدام مهم این دفتر طی یکسال اخیر دانست و یادآور شد: در برنامه جامعی که برای بهبود بخش لجستیک تدوین شده است، شش محور مورد توجه قرار دارد که اولین محور از این برنامه جامع، ایجاد مراکز لجستیک میباشد که مطالعات مکانیابی و تدوین سند آمایش مراکز لجستیک با هدف تدوین برنامه دقیق ما در این محور صورت پذیرفت.

وی توسعه بکارگیری ابزارهای حمل و نقل ترکیبی بار، تسهیل شکل‌گیری شرکت‌های لجستیکی و حمل و نقل ترکیبی، یکپارچه‌سازی فرایندها، سیستم‌های اطلاعاتی و اسناد حمل بار، هوشمندسازی شبکه و زیرساخت های لجستیک و تدوین بسته سیاست‌های مالی و اقتصادی مشوق الگوی بهینه حمل را پنج محور دیگر برنامه جامع دفتر طرح جامع و مدلهای حمل و نقل برای بهبود وضعیت لجستیک و حمل بار در کشور برشمرد.